Nasz ostatni konkurs należał do jednych z najtrudniejszych – zadaniem uczestników konkursu była poprawna identyfikacja 3 detali związanych z bolesławieckimi garncarzami na podstawie zamieszczonych zdjęć.
Prawidłową lokalizację wskazało 5 osób (nazwiska zostały podane zgodnie z kolejnością nadesłania odpowiedzi): Krzysztof Stanisław Skop, Agnieszka Kamińska, Joanna Wiaderna, Joanna Wojtowicz oraz Julianna Poliwka.
Nagrody w postaci wydanej przez Muzeum Ceramiki publikacji „Ceramika bolesławiecka w kolekcjach muzealnych”, prezentującej zbiór lokalnych wyrobów ceramicznych, od naczyń z 2. poł. XIII w. po współczesne projekty powstałe w trzech największych bolesławieckich zakładach można odbierać od 13 lipca 2022 r. w Dziale Historii Miasta przy ul. M. Kutuzowa 14 (od poniedziałku do soboty w godz. 10.00–16.00, w niedziele w godz. 11.00–16.00).
Rozwiązanie konkursu
Zdjęcie nr 1 – Płyta nagrobna Matthesa These na wschodniej elewacji Bazyliki Maryjnej przy ul. Kościelnej 3
Bolesławiecki garncarz Matthes These w 1608 r. wykupił ojcowski warsztat wraz z wyposażeniem znajdujący się na Dolnym Przedmieściu przy Młynówce. Sprawy podziału majątku ciągnęły się przez kilka lat, ponieważ jeszcze w 1615 r. spłacał matkę i troje rodzeństwa. Matthes These zmarł 15 listopada 1625 r. w wieku 53 lat.
Na zachowanej płycie można odczytać napis:
„ANNO 1625 DEN 15. NOVEMBER IST IN GOTT SELIG VORSCH(I)EDEN MATT(H)ES THESE. TÖPFER AL(L)HIER(,) SEINES ALTERS 53 IHAR(,) DEME GOTT EINE FRÖLIC(H)E AUFFERSTEHUNG ZUM EWIGEN LEBEN GEBEN UND VORLEIHEN WOLTE. 1 JOHANN DAS BLUT JESU CHRISTI REINIGET UNS VON ALLEN UNSEREN SÜNDEN. RÖM. 14: LEBEN WIR(,) SO LEBEN WIR DEM HERREN(,) STERBEN WIR(,) SO STERBEN WIR DEM HERREN”
W tłumaczeniu:
„Roku 1625, 15. listopada, został zbawiony w Bogu Matthes These. Garncarz w wieku 53 lat, któremu Bóg zechciał dać radosne zmartwychwstanie do życia wiecznego.
1 Jan (1,7) Krew Jezusa, Syna Jego, oczyszcza nas z wszelkiego grzechu.
Rz 14 (,8) Jeżeli bowiem żyjemy, żyjemy dla Pana; jeżeli zaś umieramy, umieramy dla Pana”.
Na płycie widoczne jest też najstarsze znane przedstawienie herbu bolesławieckich garncarzy – koło garncarskie i znajdujące się na nim naczynie oraz inicjały garncarza „MT”.
Zdjęcie nr 2 – Sgraffito na elewacji budynku wielorodzinnego przy ul. Dolne Młyny 57–59
Wykonane w technice sgraffito, ponadnaturalnej wielkości przedstawienie rzemieślników przy pracy – toczącego na kole garncarza i niosącego naczynia pomocnika – znajduje się na ścianie szczytowej jednego z budynków zabudowy szeregowej, wzniesionej pomiędzy 1939 a 1943 r., podczas etapu intensywnej rozbudowy urbanistycznej północnej części miasta.
W zabudowie znajduje się jeszcze drugie sgraffito z murarzem. Oba przedstawienia podkreślały charakter dzielnicy, w której zamieszkiwali głównie rzemieślnicy i robotnicy.
Zdjęcie nr 3 – Zwornik portalu budynku mieszkalnego przy ul. Zgorzeleckiej 31
Najtrudniejszy do odszukania detal mieści się na portalu domu przy ul. Zgorzeleckiej 31 od strony podwórka. Na zworniku umieszczono herb bolesławieckich garncarzy – koło garncarskie i znajdujące się na nim naczynie, z którego wyrastają kwiaty – oraz wyryty napis: „Anno 1739” i inicjały „JCM” (Johann Caspar Metzner).
Mistrz garncarski Metzner po raz pierwszy był wzmiankowany w kronikach miejskich w 1728 r., a funkcję starszego cechu garncarzy pełnił od 1760 r. Należący do niego budynek przy ówczesnej Görlitzerstraβe 31 spłonął podczas pożaru miasta w 1739 r., ale wkrótce został odbudowany. Johann Caspar Metzner był jednym z pięciu bolesławieckich garncarzy przeciwstawiających się w 1759 r. powstaniu szóstej garncarni w mieście. Mistrzowie garncarscy, którzy pilnie strzegli swego prawa utrzymania stałej liczby 5 warsztatów, powołali się na przywileje cechowe, a także duże prawdopodobieństwo zaszkodzenia istniejącym rynkom zbytu. Uwzględniając argumenty garncarzy władze miejskie nie zezwoliły na powstanie szóstej garncarni.
Obecna lokalizacja portalu związana jest prawdopodobnie z przebudową przeprowadzoną przez Engelharda Gansela w 1849 r., kiedy został on przeniesiony z frontu na tył budynku.