logo projektu interreg cz_pl
Strona internetowa wykonana w ramach projektu nr CZ.11.4.120/0.0/0.0/15_006/0000086 pn „Bolesławiec-Vrchlabí – aktywna transgraniczna współpraca muzeów”, dofinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu INTERREG V-A Republika Czeska – Polska 2014-2020.

   bilety  |  kontakt | PL | CZ | EN

Do czego służył muzealny eksponat? Brązowe sierpy ze Starej Olesznej

W 2007 r. do zbiorów Muzeum Ceramiki trafiło 16 zabytków z epoki brązu, które odkryto w miejscowości Stara Oleszna. Znalezisko miało charakter przypadkowy, nie powiązany z warstwami kulturowymi. Łużycki skarb oprócz bransolet, szpil i toporków zawierał 10 sierpów o różnym kształcie. Najstarsze sierpy z guzkiem stosowane były od połowy II tysiąclecia p.n.e. przez społeczności należące do kręgu tzw. kultur mogiłowych, zaś okres ich największej popularności przypada na okres funkcjonowania kultury pól popielnicowych ok. 1200 r. p.n.e. Najliczniejsze znaleziska tego typu koncentrują się w zachodniej części Polski.

Brązowe sierpy znajdowano najczęściej w grobach, gdzie wkładano je jako wyposażenie zmarłego, deponowano jako skarby, które był swoistą formą przechowywania majątku lub zakopywano jako dar wotywny. Oczywiście podstawową funkcją tych narzędzi było ścinanie zbóż, karczowanie krzewów czy cięcie pędów. Przydatność do różnych zadań determinował nie tylko kształt sierpa, ale przede wszystkim długość jego ostrza. Te najdłuższe przeznaczone były do żęcia zbóż. Sierpy ze Starej Olesznej nie posiadają śladów użytkowania, wskazują na to niewyretuszowane szwy odlewnicze. Potraktowano je jako rodzaj płaciwa, ze względu na wysoką wartość stopu.

Sierpy ze Starej Olesznej posiadają stosunkowo niewielkie rozmiary, mieszczące się w przedziale długości 7,4-9 cm. Posiadają poszerzony, silnie wygięty grzbiet, płaską spodnią stronę i pojedyncze żeberka wzmacniających ostrze. Ich zakończone ukośnie podstawy zaopatrzono w kopulaste guzki, stanowiące element ułatwiający zamocowanie rękojeści. Są one charakterystyczne dla IV (młodszego) okresu epoki brązu (ok. 1100 p.n.e.- 900 p.n.e.).

Do produkcji sierpów najczęściej wykorzystywano dwuczęściowe kamienne formy odlewnicze, z których jedna zawierała wydrążony negatyw sierpa z kanałem wlewowym oraz kanały odpowietrzające. Z kolei druga płaska płytka stanowiła rodzaj pokrywki. Roztopiony brąz wlewano do pionowo ustawionej formy składającej się z dwóch połówek. Obok trwałych form kamiennych stosowano także półtrwałe formy odlewnicze, wykonywane z gliny. W tym celu woskowy model przedmiotu oblepiano gliną i wkładano do ognia. Podczas wypalania formy, wosk się wytapiał i wypływał przez specjalny otwór. Do tak wykonanej formy wlewano płynny stop. Następnie glinianą formę rozbijano i wyciągano gotowy produkt. Odlane sierpy opracowywano aby pozbawić je szwów odlewniczych i oprawiano. Stosunkowo nieliczne znaleziska trwałych form odlewniczych wskazują, że znaczna część wytwórczości brązowniczej bazowała na formach jednorazowych.

 

Godziny otwarcia
w dni świąteczne
w maju 2024 r.

1 maja (środa)
Święto Pracy

Muzeum Ceramiki

11.00-17.00

Centrum Dawnych Technik Garncarskich

nieczynne

Punkt Informacji Turystycznej

10.00-16.00

3 maja (piątek)
Święto Konstytucji 3 maja

Muzeum Ceramiki

11.00-17.00

Centrum Dawnych Technik Garncarskich

nieczynne

Punkt Informacji Turystycznej

10.00-16.00

19 maja (niedziela)
Zielone Świątki

Muzeum Ceramiki

nieczynne

Centrum Dawnych Technik Garncarskich

nieczynne

Punkt Informacji Turystycznej

nieczynne

30 maja (czwartek)
Boże Ciało

Muzeum Ceramiki

nieczynne

Centrum Dawnych Technik Garncarskich

nieczynne

Punkt Informacji Turystycznej

nieczynne

Skip to content