Jedną z największych inwestycji XIX wieku w Bolesławcu była budowa Szpitala dla Obłąkanych Prowincji Śląskiej (dziś Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych). Kompleks szpitalny w owym czasie stanowił wzór nowoczesnych rozwiązań technicznych, wykorzystujących europejskie osiągnięcia w dziedzinie szpitalnictwa i wyprzedzał znacznie większość tego typu rozwiązań na Śląsku. W pełni realizował wymagania stawiane obiektom szpitalnym, w tym również dotyczące lokalizacji poza centrum, na terenie wolnym od zabudowy. Piękne założenie parkowe i ogrodowe towarzyszące zabudowie przyczyniały się do stworzenia pacjentom komfortu psychicznego i fizycznego. Budynki szpitala w stylu neogotyckim zaprojektował wykształcony w berlińskiej Akademii Budowlanej Richard Schiller, który w 1857 roku przybył do Bolesławca. Prace nad projektem trwały do wiosny 1858 roku i jeszcze w tym samym roku został on zatwierdzony przez Komisję Budowlaną Prowincji Śląskiej. Prace przygotowawcze rozpoczęto już wcześniej. W 1857 roku wykupiono tereny pod przyszłą inwestycję, wytyczono plac budowy, w lecie doprowadzono wodę ze źródła z pobliskiego folwarku „Próg” i wykopano studnię. W 1858 roku ruszyły prace budowlane, rozpoczęto wznoszenie głównych budynków szpitalnych dla kobiet i dla mężczyzn (oba budynki wzniesiono od strony Al. Piastów). W roku 1860 powstały budynki dla epileptyków, pawilony szpitalne dla lżej chorych kobiet i mężczyzn (położone bliżej Al. Tysiąclecia) i budynki gospodarcze. Na terenie kompleksu o powierzchni ok. 32 ha utworzono też interesujące założenie parkowe. Koszt budowy i wyposażenia wyniósł niebagatelną kwotę 328 602 talarów (pomijając koszt zakupu gruntu). Prace zakończono w 1863 roku. W kolejnych latach kompleks był kilkakrotnie modernizowany. W roku 1887 władze szpitala zakupiły od Etienne’a Doussina folwark „Próg” (przy ul. Kosiby nr 37), z przeznaczeniem na mieszkania dla osób lżej chorych, które mogły zajmować się pracami rolnymi. W 1906 roku wykopano nową studnię, wykonano system centralnego ogrzewania i polepszono warunki mieszkalne dla pracowników. Trzy lata później Sejm Prowincji Śląskiej podjął decyzję o dalszej rozbudowie. W latach 1909-1913 dokonano znacznego powiększenia całego kompleksu: wybudowano nowe budynki szpitalne i domy mieszkalne dla urzędników, powstały też budynki gospodarcze, dwie oranżerie, kostnica z prosektorium oraz kościół. Liczba pacjentów wzrosła prawie trzykrotnie z 400 do 1150. Dodatkowo wokół budynków zrealizowano imponujące założenie ogrodowe i parkowe, z włączeniem do całości kompleksu położonych w pobliżu terenów leśnych.
Jeśli chcesz dowiedzieć się, co o szpitalu pisał prof. dr hab. Andrzej Zawada w książce „Drugi Bresław”, kliknij tutaj: link MBP Centrum Wiedzy
Post z cyklu „Bolesławieckie ciekawostki” został przygotowany we współpracy Muzeum Ceramiki i Miejskiej Biblioteki Publicznej – Centrum Wiedzy.