Wśród wielu panoram Bolesławca w zbiorach Muzeum Ceramiki na szczególną uwagę zasługuje kolorowana litografia, przedstawiająca widok miasta od strony zachodniej, z położonej na lewym brzegu Bobru wsi Tillendorf (obecnie lewobrzeżna część Bolesławca). Grafika o wymiarach 38 x 26 cm wykonana została w zakładzie Ernesta Wilhelma Knippla w Kowarach po 1864 r. Na pierwszym planie przedstawienia widzimy kobietę niosącą duży kosz wiklinowy z dwójką dzieci. Grupa, ubrana w skromne wiejskie stroje, idąc być może na targ do Bolesławca, przystanęła na wiejskiej drodze, podziwiając widniejącą w oddali panoramę miasta.
Dzieci wydają się zadziwione, a nawet lekko przestraszone, co widoczne jest zwłaszcza w gestach chłopca tulącego się do matki i trzymanego przez nią za rękę. Z kolei dziewczynka przystanęła z tyłu z niepewną miną. Ta scena nadaje całej grafice charakteru uchwyconej w ruchu sceny rodzajowej, którą dopełnia drugoplanowe przestawienie chłopa orzącego pole na lekko pagórkowatym brzegu Bobru, oddzielonym od drogi żerdziowym ogrodzeniem i krzakami. Najbardziej interesujący poznawczo element – historyczna panorama Bolesławca – rozciąga się na trzecim planie przez całą szerokość kompozycji. Od lewej strony zaczyna się wiaduktem kolejowym z przejeżdżającym po nim pociągiem, a kończy po prawej dawnym kościołem parafialnym w Tillendorf, czyli obecnym kościołem pw. Matki Bożej Różańcowej przy ul. Ceramicznej.
Wśród częściowo przysłoniętej zabudowy miasta wyróżniają się najważniejsze budowle publiczne: kościół ewangelicki z neogotycką wieżą (obecnie kościół pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy na pl. Zamkowym), ratusz miejski, katolicki kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP i św. Mikołaja, gmach gimnazjum miejskiego (obecnie budynek Sądu Rejonowego przy ul. Sądowej) i stary budynek bolesławieckiego dworca kolejowego. Przedostatnia z wymienionych budowli (gmach gimnazjum) określa graniczną datę, po której powstała grafika, jej budowę bowiem zakończono w 1864 r.
Oficyna, w której wykonano litografię, należała do bardziej znanych i popularnych w XIX w. zakładów graficznych na Dolnym Śląsku. Warsztat ten został założony przez Friedricha Augusta Tittla (1782–1836), rysownika pejzaży i miedziorytnika, który pochodził prawdopodobnie z Saksonii i studiował w Dreźnie. F.A Tittel, zanim zamieszkał w Kowarach (przed 1809 r.), wielokrotnie przyjeżdżał w Karkonosze, urzeczony pięknem górskich krajobrazów. Po 1810 r. założył pierwszą w Kowarach oficynę wydawniczą. Wyspecjalizował się w tworzeniu pamiątkowych grafik o wysokich walorach artystycznych, przeznaczonych dla turystów o różnym statusie majątkowym. Obok realistycznie przedstawianych krajobrazów górskich i widoków panoramicznych wykonał serię widoków okolicznych miast. Współpracował ze znanymi rysownikami: C.W. Tieschbeinem i T. Vogtem, a w jego pracowni kształcili się uzdolnieni miejscowi młodzi twórcy, kontynuujący później kanony pracy swojego mistrza, określani przez badaczy „szkołą kowarską”, m.in. J. Rieden, C.F. Hoppe czy właśnie E.W. Knippel.
E.W. Knippel urodził się w 1811 r. w Ściegnach koło Karpacza jako syn piekarza. W 1827 r. po śmierci ojca przeniósł się do Kowar, gdzie opiekował się nim starszy o 20 lat przyrodni brat Carl Gottfried. Ze względu na talent plastyczny został oddany na naukę do pracowni F.A.Tittla, gdzie kształcił się przez 5 lat, a następnie podjął pracę jako rysownik i rytownik. Mistrza i ucznia musiała łączyć zażyłość i zaufanie, gdyż Tittel wyznaczył Knippla na wykonawcę swojego testamentu i powierzył mu opiekę nad dwoma małoletnimi synami. Po śmierci Tittla w 1836 r. Knippel przejął pracownię i początkowo prowadził ją pod dawnym szyldem, a w l. 1836-1840 wykupił warsztat od synów swojego mistrza. Swoim wspólnikiem uczynił Carla Juliusa Riedena (1802–1858), uważanego przez badaczy za najzdolniejszego twórcę ze „szkoły kowarskiej”, wcześniej pracującego w drugim warsztacie graficznym w Kowarach, należącym do C.T. Mattisa. Firma Rieden & Knippel kontynuowała zamierzenia wydawnicze Tittla. Zmieniono jednak technikę wykonywania prac, zastępując stosowaną wcześniej akwafortę – litografią, pozwalającą uzyskać w prostszy i szybszy sposób większe nakłady odbitek bez straty ich jakości. Aby pozyskać nowe kręgi odbiorców poszerzono również tematykę widoków. Oprócz panoram i widoków górskich, miast, pałaców i zamków, artyści zaczęli przedstawiać rodzący się krajobraz przemysłowy: huty, odlewnie, fabryki. Oprócz zakładów przemysłowych z okolic Jeleniej Góry (m.in huty szkła “Józefina” w Szklarskiej Porębie, przędzalni lnu w Mysłakowicach) uwieczniano również te, które powstawały na Górnym Śląsku. Powstał w ten sposób cykl około 80 litografii, które należą do najlepszych w dorobku artystów. Najbardziej oryginalne to nocne widoki zakładów przemysłowych, uzyskiwane prostą metodą: czarny rysunek odbijano na zadrukowanym na ciemnoniebiesko papierze, jedynie refleksy świetlne (blask palenisk pieców, poświata zachodzącego słońca) podmalowywano czerwoną barwą.
Po śmierci Riedena w 1858 r. Knippel samodzielnie kierował wydawnictwem aż do końca swego sędziwego życia w 1900 r. Przez krótki czas pracownię prowadził następnie jego syn Ludwig. W 1908 r. właścicielem firmy został litograf W. Müller, który nabył prawa do posługiwania się dawną nazwą.
Muzeum Ceramiki
11.00-17.00
Centrum Dawnych Technik Garncarskich
nieczynne
Punkt Informacji Turystycznej
10.00-16.00
Muzeum Ceramiki
11.00-17.00
Centrum Dawnych Technik Garncarskich
nieczynne
Punkt Informacji Turystycznej
10.00-16.00
Muzeum Ceramiki
nieczynne
Centrum Dawnych Technik Garncarskich
nieczynne
Punkt Informacji Turystycznej
nieczynne
Muzeum Ceramiki
nieczynne
Centrum Dawnych Technik Garncarskich
nieczynne
Punkt Informacji Turystycznej
nieczynne