logo projektu interreg cz_pl
Strona internetowa wykonana w ramach projektu nr CZ.11.4.120/0.0/0.0/15_006/0000086 pn „Bolesławiec-Vrchlabí – aktywna transgraniczna współpraca muzeów”, dofinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu INTERREG V-A Republika Czeska – Polska 2014-2020.

   kontakt | PL | CZ | EN

Z muzealnej teki

Kaplica cmentarna – widok ogólny, l. 60. XX w., zbiory Haus Schlesien, wcześniej Bundesheimatgruppe Bunzlau zu Siegburg

Kaplica na bolesławieckim cmentarzu przy ul. Śluzowej

Bolesławiecką kaplicę cmentarną zaprojektował architekt Gerhard Langmaack (1898–1986), absolwent Staatliche Baugewerkschule w Hamburgu. W tym mieście w 1922 r. założył biuro projektowe, które prowadził do 1973 r. Zajmował się głównie projektowaniem architektury sakralnej. Jego pierwszy projekt kościoła zrealizowano w 1936 r. w Starym Łomie (pow. legnicki).

Kamień węgielny pod budowę bolesławieckiej kaplicy wmurowano 30.10.1937 r. Prace wykończeniowe trwały jeszcze na początku II wojny światowej. Budynek usytuowano na osi pn.-wsch. – pd.-zach. na zboczu wzgórza, pośrodku osi cmentarza. Ze znajdującego się poniżej placu prowadzą do niego dwie pary symetrycznie zaprojektowanych schodów. Budowla założona jest na planie litery T, której dłuższe ramię wyznacza podpiwniczona nawa, a poprzeczne – położona osiowo niska przysadzista czworoboczna wieża, ujęta obustronnie aneksami mieszczącymi pomieszczenia pomocnicze. Pierwotnie elewacja utrzymana była w jasnej tonacji, kontrastującej z ciemnobrązową stolarką okienną i drzwiową oraz miedzianym kolorem dachówki pokrywającej dwuspadowy dach budowli i nieistniejący dziś wysoki iglicowy hełm wieży.

W podpiwniczeniu korpusu zlokalizowano kostnicę z oddzielnym, wydzielonym murem zewnętrznym wjazdem od strony pn.-zach. W przestrzeni prostokątnej nawy przewidziano miejsce na katafalk (w pn.-wsch. części) oraz 204 miejsc siedzących dla żałobników. W pd.-zach. części znajdowała się nieistniejąca dziś empora organowa z instrumentem wykonanym przez firmę Sauer z Frankfurtu nad Odrą, dostępna z zewnętrznych schodów. Pod emporą znajdowały się dodatkowe miejsca stojące. Część prezbiterialna na planie kwadratu z ołtarzem z piaskowca mieści się w dolnej kondygnacji wieży. Na wyższej kondygnacji wieży znajdował się niegdyś dzwon pogrzebowy z napisem „Oto nakazałem ci być dobrej myśli i radości”. Aneks pn-wsch. przy prezbiterium przeznaczony był na pomieszczenia dla pastora i najbliższych żałobników, a w aneksie pn.-zach. zlokalizowano pomieszczenia dla tragarzy oraz magazyn na kwiaty i narzędzia.

Efekt jasnego i przestronnego modernistycznego wnętrza architekt uzyskał poprzez zastosowanie dużych okien oraz jasnego koloru ścian, korelującego z sosnowym drewnem ławek i prostym parapetem empory. Drewniany strop posiadał jasne belkowanie z ciemnymi kasetonami, podłogę zaś wyłożono cegłą klinkierową. Najistotniejszym elementem wnętrza było wielkie okrągłe okno prezbiterium, wypełnione kompozycją witrażową. Pierwotnie umieszczono w nim wizerunek Michała Archanioła oraz Chrystusa tronującego.

W latach 60. XX w. kaplicę poddano przebudowie. Rozebrano uszkodzony hełm wieży, zlikwidowano emporę wraz z zewnętrznym wejściem oraz wejście do kaplicy od strony pn.-wsch. Samą nawę zmniejszono, wydzielając w jej pd.-zach. części pomieszczenia biurowe i gospodarcze. Również pomieszczenia w aneksach flankujących prezbiterium zmieniły charakter, otrzymując funkcje biurowo-magazynowe. W okno prezbiterium wstawiono ponadto nowy witraż, zaprojektowany przez bolesławieckiego artystę Mieczysława Żołądzia. Ukazuje on drzewo złamane uderzeniem pioruna z napisem: „Jak minął dzień mrok zapada”. Dom pogrzebowy w podpiwniczeniu budynku ponownie oddano do użytku na przełomie 1966 i 1967 r., remont kaplicy ukończono prawdopodobnie kilka lat później.

Dla dociekliwych

Więcej informacji o historii Cmentarza Komunalnego w Bolesławcu można znaleźć w „Roczniku Bolesławieckim 2015”, w artykule Agaty Bojanowskiej zatytułowanym Cmentarz Komunalny przy ul. Śluzowej w Bolesławcu (tzw. Nowy Cmentarz Ewangelicki), s. 31-38.

Godziny otwarcia
w dni świąteczne
w maju 2024 r.

1 maja (środa)
Święto Pracy

Muzeum Ceramiki

11.00-17.00

Centrum Dawnych Technik Garncarskich

nieczynne

Punkt Informacji Turystycznej

10.00-16.00

3 maja (piątek)
Święto Konstytucji 3 maja

Muzeum Ceramiki

11.00-17.00

Centrum Dawnych Technik Garncarskich

nieczynne

Punkt Informacji Turystycznej

10.00-16.00

19 maja (niedziela)
Zielone Świątki

Muzeum Ceramiki

nieczynne

Centrum Dawnych Technik Garncarskich

nieczynne

Punkt Informacji Turystycznej

nieczynne

30 maja (czwartek)
Boże Ciało

Muzeum Ceramiki

nieczynne

Centrum Dawnych Technik Garncarskich

nieczynne

Punkt Informacji Turystycznej

nieczynne

Skip to content