logo projektu interreg cz_pl
Strona internetowa wykonana w ramach projektu nr CZ.11.4.120/0.0/0.0/15_006/0000086 pn „Bolesławiec-Vrchlabí – aktywna transgraniczna współpraca muzeów”, dofinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu INTERREG V-A Republika Czeska – Polska 2014-2020.

   kontakt | PL | CZ | EN

Previous slide
Next slide

Ekspozycja bolesławieckiej ceramiki po 1945 r.

Druga wojna światowa spowodowała duże zniszczenia zakładów ceramicznych i położyła kres działalności Zawodowej Szkoły Ceramicznej. Proces ponownego uruchomienia przemysłu ceramicznego po II wojnie światowej był bardzo trudny i długotrwały.

Pierwszy zakład rozpoczął działalność dzięki zaangażowaniu artysty-ceramika, profesora Szkoły Sztuk Zdobniczych w Krakowie Tadeusza Szafrana, który już w 1946 r. uruchomił garncarnię przy ul. Górne Młyny 10 (dawny zakład Richarda Reinholda), włączoną rok później w strukturę Bolesławieckich Zakładów Garncarsko-Ceramicznych. Najstarsze wazony z tego okresu, zdobione malowanym ornamentem roślinnym, pochodzą z 1948 r.

Z kolei w 1950 r. w dawnej fabryce Paul und Sohn rozpoczęła działalność Spółdzielnia CPLiA „Ceramika Artystyczna” (obecnie „Ceramika Artystyczna” Spółdzielnia Rękodzieła Artystycznego). Dzięki współpracy z PWSSP we Wrocławiu (obecnie ASP) zakład utrzymywał wysoki poziom artystyczny i technologiczny wyrobów. Szkoła organizowała praktyki studenckie w bolesławieckiej firmie. Po zakończeniu nauki absolwenci często podejmowali pracę właśnie w Bolesławcu. Profesorowie wrocławskiej uczelni, Rudolf Krzywiec i Julia Kotarbińska, sprawowali nadzór nad miejscową produkcją.

W 1954 r. kierownikiem artystycznym spółdzielni została Izabela Zdrzałka. Oprócz nowych form wprowadziła nowe techniki zdobienia, emalie na glazurze ziemnej, sgrafitta na angobach i rozmaite malatury. Po odejściu I. Zdrzałki w 1958 r. kierownikiem artystycznym została na krótki okres Alicja Szurmińska-Krępowa, a następnie w 1960 r. funkcję tę objęła Amanda Różańska. Obie projektantki, absolwentki wrocławskiej PWSSP,  były autorkami form użytkowych dekorowanych stempelkami, szkliwami zaciekowymi i zdobiną z rożka. Projektowaniem zajmowali się także modelarz zakładowy Zdzisław Pietrzakowski i Bronisław Romanowski (1950-1954, 1958-1974), również modelarz, autor unikatowych figurek diabłów, scenek obyczajowych i zwierząt.

W 1964 r. kierownictwo artystyczne objął Bronisław Wolanin, absolwent wrocławskiej PWSSP, uczeń profesor Julii Kotarbińskiej. W jego formach z lat 60. XX w. widać wyraźne inspiracje tradycyjnym miejscowym garncarstwem. W podszkliwnych reliefach na talerzach, karafkach, wazonach występują motywy śląskiej sztuki ludowej. W latach 70. XX w. zaprojektował szereg wazonów o klasycznych proporcjach, będących kombinacją form kulistych, stożkowatych i walcowatych. Dzięki współpracy z doskonałym technologiem Andrzejem Skowrońskim wprowadzono też szereg nowych szkliw błyszczących, krystalicznych i matowych o szerokiej gamie barw oraz subtelnych szkliw craquelé, harmonijnie współgrających z formami naczyń. Po 1974 r. nastąpił też powrót do dekoracji stempelkowej, głównie w intensywnych, nasyconych kolorach kobaltu. B. Wolanin, wykorzystując tę technikę dekoracji, powrócił do organicznych form naczyń, o liniach łagodnie zakrzywionych i płynnych. Opracował również kolekcję form pokrytych ręczną malaturą, motywem „rybiej łuski” pokrywającym całe naczynia.

Spośród projektów zakładu wyróżniały się prace Wandy Matus, absolwentki wrocławskiej PWSSP.  W Spółdzielni „Ceramika Artystyczna” pracowała w latach 1974-1987, a w latach 1980-1985 pełniła funkcję kierownika artystycznego. Jej projekty charakteryzowała rozbudowana dekoracyjna malatura podszkliwna, o swobodnych, stylizowanych linearnych motywach roślinnych.

W latach 1980-1985 B. Wolanin pracował w Zakładach Ceramicznych „Bolesławiec”. Wprowadził w tym czasie do produkcji szereg naczyń użytkowych w szkliwach jednobarwnych.

Od 1991 r. w Spółdzielni „Ceramika Artystyczna” pracuje Mariusz Ochocki, absolwent wrocławskiej PWSSP. Współpracował z B. Wolaninem, a po jego przejściu na emeryturę w 2012 r. przejął stanowisko głównego projektanta i kierownika artystycznego.

Inspiracją dla tworzonych przez niego form są proste bryły geometryczne na bazie kuli i prostopadłościanu.

W zbiorach muzeum znajduje się również szereg form zaprojektowanych przez Janinę Bany-Kozłowską, która pełniła funkcję głównego projektanta w Zakładach Ceramicznych „Bolesławiec” w latach 1987-2019. Pracę w zakładzie rozpoczęła w 1974 r. na stanowisku projektanta. Zamiłowanie do „czystej formy” stało się wizytówką twórczości artystki. W latach 80. XX w. zaprojektowała zgeometryzowane, minimalistyczne formy dekorowane szkliwami monochromatycznymi lub cieniowanym natryskiem. W tym okresie powstały serwisy „Ami”, „Trójkąty” i „Myśliwski”. W zbiorach bolesławieckiego muzeum znajdują się serwisy w unikatowych dekoracjach, zaprojektowanych przez artystkę na potrzeby wystawiennicze Zakładów Ceramicznych „Bolesławiec”. W połowie lat 90. XX w. powstały kolejne serwisy. Do produkcji trafiły „Alicja” (1995 r.) i „Bartek” (1996 r.), komplety o łagodnych, miękkich liniach. Po 2000 r. J. Bany-Kozłowska zaprojektowała kolejne serwisy obiadowe, kawowe i herbaciane, noszące wspólną nazwę „Ptak”, z charakterystycznym uchwytem pokrywek w kształcie stylizowanego ptaka. Serwisy „Ptak” są produkowane w różnorodnych dekoracjach stempelkowych. W 2009 r. powstał serwis do herbaty „Ania”, nawiązujący kształtem spodków, talerzyków i uchwytów naczyń do motywów kwiatowych. Prezentowany na wystawie serwis w granatowym szkliwie stanowi unikat, ponieważ nie wszedł do seryjnej produkcji.

Godziny otwarcia
w dni świąteczne
w maju 2024 r.

1 maja (środa)
Święto Pracy

Muzeum Ceramiki

11.00-17.00

Centrum Dawnych Technik Garncarskich

nieczynne

Punkt Informacji Turystycznej

10.00-16.00

3 maja (piątek)
Święto Konstytucji 3 maja

Muzeum Ceramiki

11.00-17.00

Centrum Dawnych Technik Garncarskich

nieczynne

Punkt Informacji Turystycznej

10.00-16.00

19 maja (niedziela)
Zielone Świątki

Muzeum Ceramiki

nieczynne

Centrum Dawnych Technik Garncarskich

nieczynne

Punkt Informacji Turystycznej

nieczynne

30 maja (czwartek)
Boże Ciało

Muzeum Ceramiki

nieczynne

Centrum Dawnych Technik Garncarskich

nieczynne

Punkt Informacji Turystycznej

nieczynne

Skip to content