logo projektu interreg cz_pl
Strona internetowa wykonana w ramach projektu nr CZ.11.4.120/0.0/0.0/15_006/0000086 pn „Bolesławiec-Vrchlabí – aktywna transgraniczna współpraca muzeów”, dofinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu INTERREG V-A Republika Czeska – Polska 2014-2020.

   bilety  |  kontakt | PL | CZ | EN

Goci - znad Bałtyku do Rzymu

Goci - znad Bałtyku do Rzymu

Zapraszamy na wyprawę szlakiem wędrówki zagadkowego plemienia Gotów, który wytyczają spektakularne odkrycia archeologiczne. W Getice Jordanesa (napisana ok. 551 r. kronika O pochodzeniu i czynach Gotów) jako pierwotną siedzibę tego ludu wskazuje się wyspy bałtyckie (np. Gotlandię) lub południowe rejony dzisiejszej Szwecji (prowincje Östergötland i Västergötland), określane jako Skandza, czyli krainę leżącą naprzeciw ujścia Viskli (Wisły). Stamtąd Goci, a dokładniej ród Amalów, dotarli za panowania króla Beriga (2. poł. I w.) na trzech łodziach na południowe wybrzeże Bałtyku. Ziemie, które zajęli, nazwali Gothiskandią.

U schyłku II w. i na początku III w. Goci wyruszyli w dalszą drogę na południowy wschód. Trwająca całe pokolenia migracja doprowadziła plemiona gockie do miejsc oddalonych od ich pierwotnych siedzib o tysiące kilometrów, nad Morze Czarne i środkowy Dunaj, gdzie doszło do konfrontacji z Imperium Rzymskim. Goci znad Morza Czarnego pod względem kulturowym nie byli już tym samym ludem, który wyruszył z wybrzeży Bałtyku. Nadal jednak u wszystkich kultur kręgu gockiego dostrzegalne jest wiele podobieństw w kwestii stroju, obrządku pogrzebowego czy stylistyki używanych przedmiot

Główną oś wystawy stanowią skomplikowane relacje Gotów z potęgą ówczesnego świata – Cesarstwem Rzymskim – oraz ich niezwykle charakterystyczna kultura materialna. Archeolodzy badający okres wpływów rzymskich nazwali stworzoną przez Gotów kulturę wielbarską (od cmentarzyska w Wielbarku). Pozostałości kultury wielbarskiej sprowadzają się głównie do stanowisk związanych z kultem zmarłych, których badania świadczą o tym, że dzięki kontroli nad początkowym odcinkiem szlaku bursztynowego lud ten stał się bardzo zamożny.

Bursztyn bałtycki był poszukiwany przez mieszkańców świata śródziemnomorskiego. Korzyści z wymiany handlowej wzdłuż szlaku bursztynowego czerpało wiele społeczności: oprócz Gotów także Markomanowie i Kwadowie w Kotlinie Czeskiej i na Morawach oraz Wandalowie w górnym i środkowym dorzeczu Odry i Wisły. O istnieniu ożywionych kontaktów wzdłuż szlaku świadczą m.in. potężne składy bursztynu odkryte setki kilometrów od wybrzeża Bałtyku, chociażby w Partynicach (obecnie dzielnica Wrocławia). W zamian na terytoria plemion barbarzyńskich docierały rzymskie denary, wyroby luksusowe i przedmioty codziennego użytku pochodzące z pracowni z terenu imperium, odkrywane również na cmentarzyskach wiązanych z Gotami: naczynia szklane, brązowe i srebrne, gliniane misy typu terra sigillata, paciorki szklane, ozdoby oraz broń.

Wiele z prezentowanych na wystawie eksponatów pochodzi z położonej w centralnym punkcie bałtyckiego wybrzeża bursztynowego nekropolii w Weklicach (pow. elbląski), gdzie odkryto ponad 600 ciałopalnych i szkieletowych grobów. Cmentarzysko użytkowano od ostatniej ćwierci I w. do do połowy IV stulecia. Pochówki kobiece wiązane z ostatnią fazą funkcjonowania nekropolii cechuje wyjątkowe bogactwo wyposażenia. Nawet małe dziewczynki oraz młode kobiety składano do grobu z licznymi ozdobami z brązu, srebra, złota oraz koliami z bursztynowych i szklanych paciorków. Obecne w grobach importy rzymskie świadczą o utrzymywaniu przez społeczność gocką ożywionych kontaktów z prowincjami Cesarstwa Rzymskiego.

Wystawę przygotowano we współpracy z Muzeum Łużyckim w Zgorzelcu (autorzy koncepcji), Muzeum Archeologiczno-Historycznym w Elblągu, Muzeum Archeologicznym we Wrocławiu, Muzeum Archeologicznym Środkowego Nadodrza w Świdnicy oraz Zakładem Narodowym im. Ossolińskich we Wrocławiu.

Uprzejmie informujemy,

że w dniach 30-31 marca i 1 kwietnia 2024 r.

wszystkie nasze placówki są nieczynne

Skip to content