Bolesławieckie środowisko fotograficzne
W zbiorach Muzeum Ceramiki w Bolesławcu znajduje się unikatowa kolekcja zdjęć braci Rudolfa i Alojzego Skorupów, będąca swoistą fotograficzną kroniką powojennego Bolesławca. Część kolekcji trafiła do muzeum w 1986 r., pozostałe zdjęcia udostępniła 10 lat później córka A. Skorupy – Aleksandra Kornosz.
Fotograficzna kronika miasta powstawała początkowo (od sierpnia 1945 r. do czerwca 1947 r.) dzięki R. Skorupie, od połowy 1947 r. do 1951 r. bracia pracowali wspólnie, a zdjęcia powstałe po 1951 r. przypisywane są A. Skorupie.
Rudolf Skorupa
Po przyjeździe do Bolesławca w sierpniu 1945 r. założył pierwszy powojenny zakład fotograficzny. W 1946 r. pełnił funkcję sekretarza Stronnictwa Demokratycznego, a w latach 1946–1947 – członka Powiatowej Rady Narodowej w Bolesławcu. Według danych z Dolnośląskiego Informatora Gospodarczego, wydanego we Wrocławiu w 1947 r., R. Skorupa zajmował się obok działalności fotograficznej (zakład znajdował się przy pl. B. Limanowskiego 30) sprzedażą naczyń kuchennych (sklep przy pl. B. Limanowskiego 32a). W 1947 r. rozpoczął studia weterynaryjne i po ich ukończeniu w 1951 r. wyjechał do Zielonej Góry. W jego bolesławieckim zakładzie fotograficznym pracował m.in. Lucjan Rewers, tu też uczył się brat Rudolfa – Alojzy Skorupa.
Alojzy Skorupa (1923-1986)
Urodził się 21 marca 1923 r. w rodzinie kupieckiej w Strumieniu na Śląsku Cieszyńskim. Ojciec Jerzy był rzeźnikiem, matka Stefania zajmowała się prowadzeniem gospodarstwa i wychowywaniem siedmiu synów. Szkołę powszechną ukończył w Strumieniu, a dalszą naukę podjął w Gimnazjum Kupieckim w Bielsku Białej. W tym czasie był aktywnym członkiem Związku Harcerstwa Polskiego. Wybuch II wojny światowej przeszkodził mu w ukończeniu Gimnazjum Kupieckiego. Jako szesnastoletni chłopiec podjął pracę w sklepie branży tekstylnej w charakterze sprzedawcy. Wolne chwile poświęcał pracy i nauce w zakładzie znajomego fotografa. W marcu 1940 r. stracił ojca. Pracując w sklepie, pomagał matce w utrzymaniu rodziny. Na początku 1942 r. został wywieziony na przymusowe roboty do miejscowości Zwickau i zatrudniony w zakładach I. G. Farbenindustrie jako ślusarz, a następnie jako kierowca. W 1944 r., gdy został przydzielony do kompanii samochodowej przy transporcie maszyn, skorzystał z okazji i zbiegł do Francji. Tam od lutego 1945 r. aż do demobilizacji służył w Armii Francuskiej jako kierowca. W lipcu 1945 r. został przydzielony do Armii Polskiej w Paryżu i wysłany do 2 Korpusu Polskiego we Włoszech, do Pułku Ułanów Karpackich. We wrześniu 1946 r. rozpoczął naukę w Polskim Gimnazjum Kupieckim w Cassarano we Włoszech. Gdy pod koniec 1946 r. cały 2 Korpus ewakuowano z Włoch, trafił do Anglii, w okolice Cambridge. Zwrócił się wówczas z prośbą o zezwolenie na powrót do Polski. Zgodę uzyskał dopiero w maju 1947 r. Do kraju przyjechał 2 czerwca 1947 r. Udał się w rodzinne strony, do Strumienia, gdzie dowiedział się od rodziny, że jego brat Rudolf prowadzi zakład fotograficzny w Bolesławcu na Dolnym Śląsku. Na prośbę brata przyjechał do Bolesławca i rozpoczął u niego naukę oraz pracę w zawodzie fotografa. Ukończył również Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Legnicy. Świadectwo maturalne otrzymał w 1952 r. Wcześniej, w lutym 1951 r., zdał egzamin czeladniczy w zawodzie fotografa w Izbie Rzemieślniczej we Wrocławiu. W tym samym czasie jego brat Rudolf ukończył studia weterynaryjne i przeniósł się do Zielonej Góry. Alojzy przejął po nim zakład fotograficzny.
W 1951 r. został członkiem Cechu Rzemiosł Różnych w Bolesławcu. W latach 1954-56 obligatoryjnie należał do Spółdzielni Pracy “Fotografika” i nadal pracował w zakładzie, pełniąc funkcję kierownika punktu usługowego. Po likwidacji spółdzielni od 1956 r. prowadził zakład fotograficzny świadczący usługi dla ludności. W dniu 24 marca 1961 r. złożył egzamin i otrzymał dyplom mistrzowski w zawodzie fotografa. Począwszy od 1956 r. aktywnie uczestniczył w pracach Zarządu Cechu Rzemiosł Różnych, pełniąc różnorodne funkcje, od sekretarza do starszego cechu.
Jego działalność zawodowa była często wyróżniania i nagradzana. W 1959 r. został odznaczony Honorową Odznaką Rzemiosła. W trzy lata później otrzymał Dolnośląską Odznakę Rzemiosła. W 1972 r. Izba Rzemieślnicza we Wrocławiu postanowiła uhonorować Alojzego Skorupę Srebrną Odznaką Mistrza zasłużonego w szkoleniu i wychowywaniu uczniów. W 1985 r. otrzymał medal, w uznaniu osobistych zasług i twórczej działalności w dziele odbudowy i rozwoju rzemiosła dolnośląskiego. Ukoronowaniem jego pracy było przyznanie w dniu 8 czerwca 1982 r. medalu im. Jana Kilińskiego za zasługi dla rzemiosła polskiego.
Poza pracą zawodową bardzo wiele czasu poświęcał na działalność polityczną i społeczną, był radnym wielu kadencji w Radzie Narodowej, działał m.in. w Stronnictwie Demokratycznym, FJN, PRON oraz organizacjach takich jak PTTK i BKS. W 1985 r. Alojzy Skorupa został wpisany do Księgi Pamiątkowej 40-lecia miasta Bolesławiec, w tym samym roku otrzymał godność Honorowego Członka Towarzystwa Miłośników Bolesławca. W uznaniu zasług dla miasta i regionu został wyróżniony odznaką “Zasłużony dla Miasta Bolesławiec”, srebrną odznaką “Zasłużony dla Dolnego Śląska” oraz “Za Zasługi dla Województwa Jeleniogórskiego”. Ponadto otrzymał “Odznakę Tysiąclecia” nadaną za działalność społeczną w ramach obchodów 1000-lecia Państwa Polskiego oraz medale 30-lecia i 40-lecia Polski Ludowej. W 1957 r. został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi, w 1970 r. – Złotym Krzyżem Zasługi, a w 1985 r. – Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Alojzy Skorupa był człowiekiem bardzo aktywnym w pracy zawodowej i społecznej. Przez wiele lat tworzył fotograficzną kronikę miasta, dzięki czemu Bolesławiec posiada bogatą dokumentację zdjęciową. Był ceniony za pracowitość, bezinteresowność i szczerość. Zmarł 25 czerwca 1986 r.
Biogram Alojzego Skorupy opracowała Barbara Rejwerska.
1968 „Bolesławiec 1945–1968”, wystawa fotografii dokumentalnej A. Skorupy, Muzeum Ceramiki, Bolesławiec (od 1968 r. do lat 70. XX w. wystawa stała)
1977 „Bolesławiec w dniu wyzwolenia”, wystawa zdjęć Alojzego Skorupy, Miejska Biblioteka Publiczna, Bolesławiec
1981 „Bolesławiec lat 1945-1960. Fotografie A. Skorupy”, Muzeum Ceramiki, Bolesławiec
1984 „Bolesławiec w fotografii A. Skorupy”, Muzeum Ceramiki, Bolesławiec
1996 „Bolesławiec w starej fotografii”, Muzeum Ceramiki, Bolesławiec
2005 „Nasze miasto – 12 II 1945 – odbudowa – współczesność”, wystawa fotografii A. Skorupy, Miejska Biblioteka Publiczna, Bolesławiec
1974 „3xB – Ballada o Bolesławianach i Bolesławcu” – wystawa fotogramów w BOK-u (zorganizowana z okazji XXX-lecia PRL)
1980 „Bolesławiec wczoraj i dziś”, Bolesławiecki Ośrodek Kultury
2011 „Bolesławiecki ruch fotograficzny po 1945 r.”, Muzeum Ceramiki w Bolesławcu
2019 „Bolesławiec w ikonografii XIX i XX wieku”, Muzeum Ceramiki w Bolesławcu
Zdjęcia Rudolfa i Alojzego Skorupów zostały wykorzystane w licznych artykułach i publikacjach, m.in.:
- Szczepański Z., Śliwko P., Bolesławieckie zapiski. Rok 1945, Bolesławiec 1981
- Śliwko P., Dziś i jutro Bolesławca, Wrocław 1985
- Bolesławiec. Zarys monografii miasta, red. T. Bugaj i K. Matwijowski, Wrocław-Bolesławiec 2001
- 60 lat temu powróciliśmy na Dolny Śląsk, Bolesławiec 2006
- Pielech K., Emigracja i życie Polaków w Bośni w latach 1890–1946, Bolesławiec 2008
- Bober-Tubaj A., Bolesławiec 1945–1966. Zniszczenia i odbudowa, Bolesławiec 2009
- Bolesławiec – ruch fotograficzny 1945-2011, red. A. Bober-Tubaj, A. Kozioł, A. Puk, Bolesławiec 2011
- Bolesławianie nie przybyli znikąd. Wokół krajobrazu osadniczego Dolnego Śląska, red. A. Bober-Tubaj, J. Nowosielska-Sobel, G. Strauchold, Bolesławiec 2016
- Baniecki A., Powiat bolesławiecki w latach 1945–1950, Bolesławiec 2019