logo projektu interreg cz_pl
Strona internetowa wykonana w ramach projektu nr CZ.11.4.120/0.0/0.0/15_006/0000086 pn „Bolesławiec-Vrchlabí – aktywna transgraniczna współpraca muzeów”, dofinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu INTERREG V-A Republika Czeska – Polska 2014-2020.

   bilety  |  kontakt | PL | CZ | EN

Plecak żołnierza piechoty wojsk napoleońskich

Cały dobytek składający się na wyposażenie osobiste żołnierza piechoty wojsk napoleońskich był dźwigany, jak we wszystkich praktycznie armiach tego okresu, przez samego żołnierza. Sposób prowadzenia kampanii i często trudny do oszacowania czas ich trwania, a także ówczesne możliwości techniczne zmuszały żołnierzy do noszenia ze sobą właściwie wszystkiego, co mogło się przydać na biwaku bądź w czasie marszu. Ciężar całego ekwipunku żołnierza piechoty, wraz z bronią, wynosił ok. 25 kilogramów.

Plecak wykonany był z cielęcej (rzadziej końskiej) skóry, z włosiem wywiniętym na zewnątrz i skierowanym ku dołowi, co w dodatkowy sposób zabezpieczało wnętrze przed zamoknięciem. Posiadał troki i dwa paski na ramiona. Istniały trzy rodzaje plecaków francuskich, różniące się nieznacznie rozmiarami. Określano je mianem 39-, 36- i 33-calowych, gdzie liczba oznacza minimalną długość płata skóry cielęcej, z którego dany plecak był wykonany. Średnia pojemność plecaka wynosiła najmniej 13 litrów. Porównując ze współczesnymi plecakami wojsk lądowych, jest to niewiele, dlatego przy pakowaniu żołnierz musiał skupić się na zabraniu tylko najbardziej niezbędnych rzeczy. Plecaki wzoru francuskiego posiadały wewnątrz podszewkę dzielącą wnętrze na trzy przegrody. Możliwe, że korzystano także z plecaków bez podziału na przegrody.

Zawartość plecaka żołnierza piechoty można podzielić na trzy kategorie:

Rzeczy, które żołnierz musiał posiadać

Według źródeł francuskich dotyczących regulaminu wyposażenia żołnierza piechoty z okresu napoleońskiego plecak powinien zawierać:

Rzeczy, które żołnierz powinien był posiadać

Do drugiej grupy przedmiotów, które powinien posiadać żołnierz, zaliczamy takie przybory jak brzytwa, nożyczki czy kawałek lusterka. Niezwykle przydatne mogły okazać się zapasowe podeszwy do butów. Trzewiki wojskowe nie były profilowane, więc podeszwy pasowały na oba buty. Do tego dochodziły zapasowe gwoździe i młoteczek szewski. Higienę osobistą pomagało utrzymać szare mydło, znane już w tej epoce. Niezbędne były również przybory do szycia, przechowywane najczęściej w drewnianym pojemniczku, które pozwalały na błyskawiczne wykonanie niezbędnych napraw munduru.

W wyposażeniu żołnierskiego plecaka nie mogło zabraknąć kubka. Najczęściej były to kubki metalowe (cynowe, miedziane) ze względu na swą funkcjonalność, choć zapewne używano także kubków ceramicznych. Kubek metalowy jest mniej podatny na uszkodzenia, ceramiczny zaś lepiej izoluje ciepło, co pozwala trzymać go w dłoni nawet z gorącym napojem. Jeżeli kubek miał ucho, noszono go zazwyczaj na zewnątrz plecaka, zaczepiony o jeden z troków. Wiązało się to głównie z budową plecaka, która bardzo utrudniała wydobycie czegokolwiek ze środka bez jego rozpakowania, zwłaszcza gdy liczył się pośpiech. Kolejnym ważnym elementem wyposażenia żołnierza było krzesiwo, które ułatwiało życie podczas biwaków, dając możliwość sprawnego rozniecenia ognia bądź zapalenia fajki.

Rzeczy, które żołnierz mógł posiadać

Do grupy przedmiotów, które mogły się znaleźć w plecaku żołnierza w zależności od jego indywidualnych przyzwyczajeń, można zaliczyć fajkę i tytoń, kości i karty do gry, instrumenty muzyczne, a także przedmioty związane z religijnością (medaliki ze świętymi, zawieszki itp.).

Uprzejmie informujemy,

że w dniach 30-31 marca i 1 kwietnia 2024 r.

wszystkie nasze placówki są nieczynne

Skip to content