Od rzemiosła do sztuki

Bolesławiecka ceramika z wytwórni Reinholda

Międzynarodowa wystawa „Od rzemiosła do sztuki”, eksponowana w Muzeum Ceramiki w Bolesławcu, przybliża działalność wytwórni rodziny Reinhold – jednego z najbardziej znaczących przedwojennych producentów kamionki bolesławieckiej. W jej ramach prezentowana jest szeroka gama wyrobów ceramicznych (ok. 500 eksponatów), pochodzących z polskich i niemieckich zbiorów muzealnych oraz kolekcji prywatnych, a także historia rodziny i firmy.

Zakład w 1. połowie XX w. produkował kamionkę na najwyższym artystycznym i technologicznym poziomie. Miarą nowatorstwa zakładu może być fakt, że pod względem formy i dekoracji z reguły wyprzedzał on miejscową konkurencję. Ten stan był rezultatem bardzo bliskiej współpracy, czy wręcz symbiozy, jaka istniała między producentem a Zawodową Szkołą Ceramiczną, założoną w tym mieście w 1897 r., która stała się centrum nowoczesnego kształcenia zawodowego.

Bolesławiec, budynek dawnych zakładów Reinholda przy ul. Zgorzeleckiej, 2006 r.

Od rzemiosła do sztuki

Szkoła kładła nacisk zarówno na aspekty technologii ceramicznych, jak i na walory estetyczne produktów, a zatrudniani w niej wybitni artyści popularyzowali nowatorskie nurty w sztuce zdobniczej, tworząc podstawy nowoczesnego designu. Projekty form i dekoracji, wykonywane przez Wilhelma Waldeyera, Johna Martensa, Artura Henniga były wykorzystywane również w produkcji, czego dowodem jest ukazany na wystawie przegląd wyrobów firmy Reinhold.

Produkty firmy cieszyły się ogromnym uznaniem i zainteresowaniem. Prezentowane na niezliczonej ilości wystaw, targów i konkursów, eksportowane na cały świat, stały się swoistą „wizytówką” przedwojennego miasta jako jednego z największych ośrodków produkcji kamionki.

Bolesławiecka wystawa to jeden z rezultatów międzynarodowego projektu naukowo-badawczego, realizowanego przez Muzeum Ceramiki w Bolesławcu wspólnie ze Schlesisches Muzeum w Görlitz, dofinansowanego ze środków Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej, Urzędu Miasta Bolesławiec i Stowarzyszenia Ziemia Bolesławiecka.

Cieszy się dużym zainteresowaniem mediów niemieckich i polskich. Patronat medialny nad nią objęły polskie telewizje regionalne: TVP3 Wrocław, „Łużyce” i „Azart-Sat”, “Gazeta Wyborcza”i “Sächsische Zeitung”, pisma branżowe „Szkło i Ceramika” i „Gazeta Antykwaryczna”. Materiał o niej przygotowany i wyemitowany został także przez niemiecką telewizję MDR.

Wernisaż, który zaszczyciły swą obecnością córki ostatniego właściciela zakładu – Ernsta Reinholda (aresztowany przez nazistów w 1937 r., zginął w 1942 r. w Obozie Koncentracyjnym w Oświęcimiu), był jednocześnie uroczystą promocją publikacji książkowej, towarzyszącej ekspozycji – obszernego, dwujęzycznego katalogu. Książka, obok not katalogowych i kolorowego materiału ilustracyjnego, zawiera naukowe opracowania zagadnień.

Autorami artykułów są: prof. Paweł Banaś z Uniwersytetu Wrocławskiego – jeden z największych kolekcjonerów i znawców współczesnej ceramiki europejskiej, Johanna Kutschera ze Schlesische Museum w Goerlitz oraz Anna Bober-Tubaj z bolesławieckiego Muzeum Ceramiki. Autorami not katalogowych są: Tadeusz Orawiec, Anna Puk i Barbara Glinkowska (Muzeum Ceramiki), Jolanta Sozańska (Muzeum Narodowe we Wrocławiu), Jadwiga Makota (Muzeum Dawnego Kupiectwa w Świdnicy). Rysunki wykonali Barbara Glinkowska i Michał Karpiński, zdjęcia Janusz Moniatowicz.

Katalog, wydany na wysokim poziomie edytorskim, w nakładzie 800 egz. i liczący ok. 288 ss., jest największym z dotychczas powstałych monograficznych opracowań dziejów i działalności zakładu, którego wyroby, ciesząc się już dużym, a ciągle rosnącym zainteresowaniem kolekcjonerów i koneserów piękna na całym świecie, nieprzerwanie od 100 lat region bolesławiecki i jego kulturę materialną.