logo projektu interreg cz_pl
Strona internetowa wykonana w ramach projektu nr CZ.11.4.120/0.0/0.0/15_006/0000086 pn „Bolesławiec-Vrchlabí – aktywna transgraniczna współpraca muzeów”, dofinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu INTERREG V-A Republika Czeska – Polska 2014-2020.

   bilety  |  kontakt | PL | CZ | EN

Macewa Meira Broina, 1827 r., fot. G. Matoryn

Macewy z muzealnego lapidarium

Wśród kamiennych zabytków lapidarium Muzeum Ceramiki znajdują się dwie macewy z niewielkiego żydowskiego cmentarza, który był położony u zbiegu ulic Komuny Paryskiej i Jeleniogórskiej. Plac pod cmentarz został zakupiony przez gminę żydowską w 1816 r. i w tym samym roku wzniesiono na nim dom przedpogrzebowy i kostnicę. Całość została oddana do użytku 1. stycznia 1817 r. Choć ostatnie pochówki na nim odbyły się w 1938 r. oficjalnie zamknięto go dopiero po wojnie, w 1963 r. Teren cmentarza miał wówczas 820 m2 powierzchni i znajdowało się na nim 128 grobów. W 1965 r. nastąpiła jego likwidacja, a dwa ocalałe nagrobki trafiły do ogrodu przy Muzeum Ceramiki.

Starsza macewa jest zakończoną półkoliście, pozbawioną dekoracji płytą, wypełnioną inskrypcjami w języku hebrajskim. Upamiętnia Meira Broina, syna Szlomo Zalmana, który zmarł w czwartek, 25. dnia miesiąca Cheszwon roku 5588, co w kalendarzu gregoriańskim odpowiada połowie listopada 1827 r. Młodszy nagrobek, mający formę obelisku, w środkowej części posiada reliefową dekorację w kształcie dwóch skrzyżowanych gałązek wawrzynu. Zły stan zachowana napisów uniemożliwia jednoznaczne odczytanie danych osoby zmarłej: Cha?a (Chawa, Chana lub Chaja) ?iller (Miller lub Hiller). Kobieta zmarła 3. albo 5. dnia miesiąca Aw roku 5648, tj. w lipcu lub sierpniu 1888 r. według kalendarza gregoriańskiego. Inskrypcje na obu macewach kończy skrót sentencji, pojawiającej się na każdym nagrobku żydowskim: „Oby Jego (Jej) Dusza Zawiązana Była w Węzełku Życia”.

Lapidarium w muzealnym parku założono wkrótce po otwarciu Muzeum Miejskiego w Bolesławcu w 1911 r. Na terenie miejskich plant wzdłuż średniowiecznych murów miejskich zaczęto gromadzić zabytki kamieniarskie z Bolesławca i okolic. Po otwarciu Muzeum Ceramiki w 1953 r. do lapidarium trafiały kolejne eksponaty. W większości są to epitafia i tablice nagrobkowe z cmentarza ewangelickiego przy ul. Garncarskiej i cmentarza przy ul. Ptasiej. Eksponaty z lapidarium w l. 2017-2018 poddane zostały kompleksowej konserwacji i na nowo posadowione pośród zieleni w muzealnym ogrodzie.

Skip to content