logo projektu interreg cz_pl
Strona internetowa wykonana w ramach projektu nr CZ.11.4.120/0.0/0.0/15_006/0000086 pn „Bolesławiec-Vrchlabí – aktywna transgraniczna współpraca muzeów”, dofinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu INTERREG V-A Republika Czeska – Polska 2014-2020.

   kontakt | PL | CZ | EN

Karczma piwna, czyli o obchodach Barbórki słów kilka

Obchody Barbórki (4 grudnia) w naszym regionie wiążą się nierozerwalnie z Zakładami Górniczymi „Konrad”. Świętu patronuje św. Barbara z Nikomedii, opiekunka ludzi „trudnej pracy”, m.in. górników, hutników, żołnierzy i kamieniarzy. W ZG „Konrad” obchody Barbórki w postaci karczmy piwnej Koło Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa w Naczelnej Organizacji Technicznej (NOT) organizowało począwszy od 1967 r. w jednym z budynków kompleksu dawnego Królewskiego Sierocińca przy pl. Armii Czerwonej (obecnie ul. Bankowa 6e). 

W 1984 r. do świętowania dołączyły kobiety organizując własny Babski Comber. W latach 90. XX w. mężczyźni i kobiety świętowali już często wspólnie podczas bankietów połączonych z występami kabaretowymi, odstępując od tradycji. Spotkania z okazji święta górników praktykowane są do dnia dzisiejszego, choć ZG „Konrad” już nie istnieją. Oficjalnie zlikwidowano je 31 grudnia 1998 r. W 2001 r. rozpoczęto proces zatapiania kopalni, zakończono go 19 marca 2003 r. zasypaniem szybów K-II i K-III.

O tradycyjnym świętowaniu opowiedzieli emerytowani górnicy – Stanisław Bobek i Ryszard Ratajczak. Obydwaj podkreślali przywiązanie stanu górniczego do tradycji i dbałość o zachowanie rytuału świętowania.
Karczmy Piwne odbywały się według ścisłego porządku i rytuału. Górnicy tego dnia obowiązkowo zakładali mundury. Jeśli ktoś złamał „protokół” i przyszedł w garniturze, musiał liczyć się z karą – obcięciem krawata. Poszkodowany nie miał prawa protestować. Karczma oficjalnie rozpoczynała się odśpiewaniem hymnu górniczego, odczytywano także listy pochwalne i dziękowano za kolejny rok pracy. Ważnym elementem obchodów było rytualne wprowadzenie adeptów do braci górniczej. Najpierw odbywał się pochód „lisów” ślubowanie, następnie symboliczny „skok przez skórę” i uderzenie szpadą po ramieniu adepta przez Lisa Majora, który następnie przypasał górnikowi skórę. Od tej chwili adept przynależał już do stanu górniczego. Funkcję Lisa Majora pełnił zawsze zasłużony i poważany w środowisku górnik, który stawał się mistrzem ceremonii. Spośród zgromadzonych wyróżniał go odmienny kolorystycznie strój oraz charakterystyczna czapka z lisią kitą.
Obchody rozpoczynała część oficjalna; podczas uroczystych akademii wyróżniano i nagradzano zasłużonych górników za ich codzienny trud, przyznając awanse oraz odznaczenia państwowe i resortowe. Wręczano także szpady i kordziki górnicze. Po 1989 r. oficjalną akademię poprzedzała msza św. Po oficjalnych obchodach nastawał czas biesiad i hucznych zabawy, nawiązujących do tradycji spotkań gwarków. W dniu św. Barbary organizowano tradycyjne Karczmy Piwne gromadzące mężczyzn pracujących w kopalni oraz ich odpowiedniki skupiające kobiety związane z górnictwem – Babskie Combry.
Podczas biesiady piwnej śpiewano pieśni i piosenki górnicze. Gości podczas spotkań zabawiali zawodowi kabareciarze i aktorzy. Każdy z uczestników otrzymywał pamiątkowy kufel, każdego roku inny. Na kuflu obowiązkowo podawano datę uroczystości i nazwę instytucji organizującej karczmę piwną. Wydawano także śpiewniki biesiadne, które stały się drugim nieodłącznym atrybutem każdego spotkania gwarków. Spotkania miały przede wszystkim charakter towarzyski i służyły integracji środowiska, odbywały się w atmosferze braterskiej równości, jednak zawsze z zachowaniem szacunku dla „starych strzech”.

Godziny otwarcia
w dni świąteczne
w maju 2024 r.

1 maja (środa)
Święto Pracy

Muzeum Ceramiki

11.00-17.00

Centrum Dawnych Technik Garncarskich

nieczynne

Punkt Informacji Turystycznej

10.00-16.00

3 maja (piątek)
Święto Konstytucji 3 maja

Muzeum Ceramiki

11.00-17.00

Centrum Dawnych Technik Garncarskich

nieczynne

Punkt Informacji Turystycznej

10.00-16.00

19 maja (niedziela)
Zielone Świątki

Muzeum Ceramiki

nieczynne

Centrum Dawnych Technik Garncarskich

nieczynne

Punkt Informacji Turystycznej

nieczynne

30 maja (czwartek)
Boże Ciało

Muzeum Ceramiki

nieczynne

Centrum Dawnych Technik Garncarskich

nieczynne

Punkt Informacji Turystycznej

nieczynne

Skip to content